Evde bakım maaşı iptal işlemleri

Evde bakım maaşı alan vatandaşlarımız durumlarında her hangi bir değişme, gelişme olduğu takdirde bunu bağlı bulundukları Sosyal Hizmet Müdürlüğü’ne bildirmekle yükümlüler. Bildirilmeyen ve evde bakım maaşının kesilmesini gerektiren durumlarda değişikliğin oluştuğu tarihten bu durumun Sosyal Hizmetler tarafından öğrenildiği ana kadar olan ödemeler “yersiz ödeme” olarak değerlendirilerek ödenen evde bakım paraları yasal faiziyle birlikte geri isteniyor.

agir-ozurlu

SHÇEK tarafından özellikle evde bakım maaşından yararlanan kişilerden şu 3 konuda geri bildirim yapmaları isteniyor:

Bakım ücreti ödenen engellinin ikamet adresinin değişmesi halinde yeni ikamet adresinin 15 gün içinde müdürlüğe bildirilmesi,
Bakım ücreti ödenen engellinin vefat etmesi halinde en geç 15 içinde bu durumun bağlı bulunan SHÇEK müdürlüğüne bildirilmesi,
Engelli birey ve hanesindeki bakmakla yükümlü olunan bireylerin ekonomik ve sosyal durumlarında iyileşmeye neden olan her türlü gelişmenin (işe girme, menkul – gayri menkul alma, maaş bağlanma, evlenme, boşanma gibi) derhal bağlı bulunan SHÇEK müdürlüğüne bildirilmesi gerekmektedir.
Engellinin yaşadığı hanede bu gibi ekonomik ve sosyal değişiklerin evde bakım maaşının iptali için Sosyal Hizmetler Müdürlüğü’ne bildirilmesi gerekiyor. SHÇEK geri bildirimleri değerlendirerek ekonomik-sosyal durumdaki değişmenin türü ve oranına göre evde bakım parasının iptalinin yapılıp yapılmayacağına karar veriyor.

Eğer vatandaşlar ekonomik durumlarında meydana gelen bir gelişmeyi SHÇEK’e bildirmezler ise ve SHÇEK sahada yaptığı incelemeler ve merkezi bilgisayar sorgulamaları ile ilgililerin ekonomik ve sosyal durumlarındaki değişmeyi tespit ederse ekonomik-sosyal durumdaki değişmenin oluştuğu tarih ile SHÇEK’in durumu tespit ettiği tarih arasında evde bakım maaşı ödenmiş ise ödenen bu maaşların faiziyle geri alınması durumu ortaya çıkıyor. SHÇEK haksız olarak alınan bu paraları “yersiz ödeme” olarak değerlendirerek vatandaşa yüklü bir borç çıkarıyor.

Evde bakım maaşından yararlanan vatandaşlarımıza özellikle ekonomik durumlarında meydana gelen değişimleri fazla geçirmeden bağlı bulundukları Sosyal Hizmetler Müdürlüğü’ne bildirmelerini tavsiye ediyoruz. İleride yaşanabilecek olumsuz olayların önüne geçebilmek amacıyla bu şekilde rasyonel davranmalarını öneriyoruz.

Meydana gelen değişiklikleri vatandaşlarımız müdürlüğü telefonla arayarak sözlü olarak ya da bir dilekçe ile yazılı olarak bildirebilirler.

Evde bakım maaşlarınızı sorgulayın

Bakıma muhtaç engelli vatandaşlara verilen evde bakım maaşı için internet üzerinden sorgulama yapılamamaktadır. Evde bakım maaşını veren kurum olan Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumu’nun (SHÇEK) internet sitesinde evde bakım maaşı sorgulaması yapılamamaktadır. Vatandaşlar SHÇEK’e başvurduktan sonra SHÇEK’in verdiği bilgiler ışığında SHÇEK’i tekrar arayarak evde bakım maaşlarının kabul edilip edilmediğini öğrenebilirler.

Şu an Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Vakıfları’na devredilen 2022 aylıklarında da önceden internet üzerinden sorgulama yapılabilmekteyken maaşın artık SYDV‘ye geçmesiyle onda da sorgulama yapılamamaktadır. Vatandaşlarımıza tavsiyemiz başvurdukları yerlere başvurunun ne zaman sonuçlanacağını da sormaları olacaktır. Aldığınız bilgiye göre başvurunuzun sonuçlanacağı tarihlerde ilgili yere giderek ya da ilgili yeri telefonla arayarak başvurunuzun sonucu hakkında bilgi sahibi olabilirsiniz.

Ayrıca evde bakım ücreti sorgulama’yı maaşlarının ne kadar olduğunu öğrenmek için yapmak isteyenler evde bakım paralarının yattığı ziraat bankası hesaplarını kontrol edebilirler. ATM’lerden geçmişe dönük hesap hareketleri incelenebiliyor. Ya da 2013 Evde Bakım Maaşları Belli Oldu yazımızı okuyarak elinize geçecek maaşlar hakkında bilgi sahibi olabilirsiniz. Bu maaşlar standarttır ve herkese eşit bir şekilde ödenir.

Evde bakım maaş sorgulamasının internetten yapıldığını iddia eden site haberlerine itibar etmeyiniz.

Evde bakım maaşıyla ilgili sorunlar

Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı tarafından tahsis edilen evde bakım maaşları engelli yakınına evde bakanlara bir net asgari ücret tutarında verilmektedir. Bu tutarlar mevzuatta “Bakıma Muhtaç Özürlülerin Tesbiti ve Bakım Hizmeti Esaslarının Belirlenmesine İlişkin Yönetmelik”in 13. maddesinde belirtilmiştir. Sözü geçen maddede verilecek evde bakım maaşları için “net asgari ücret” tabiri geçmekte; fakat net asgari ücret verilmemektedir.

engelli-kaldirimi

Engellilere evde bakım maaşı olarak verilen paralar net asgari ücretin asgari geçim indirimi (AGİ) eklenmemiş halidir. Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı mevzuatta asgari geçim indirimsiz olarak belirtilmemesine rağmen evde bakım maaşı ödemelerini AGİ eklenmeden yapmaktadır. Bu da her evde bakım parası alan vatandaşa 73,40TL (2013′ün ilk 6 ayı için) eksik veriliyor demektir. Yani şu anda 699,61 TL olarak verilen evde bakım ücretleri AGİ eklenseydi 773,01 TL olarak verilecekti.

Evde bakım maaşı muhtaçlık sınırıda mı yanlış?
Evde bakım aylıklarının yanı sıra bu aylıklara ilişkin muhtaçlık sınırı da yine bakanlıkça AGİ’siz asgari ücrete göre hesaplanıyor. Dolayısıyla bu şekilde hesaplanan muhtaçlık sınırları daha düşük oluyor. Şu an 466,41 TL olan evde bakım maaşı muhtaçlık sınırı AGİ eklenmiş asgari ücrete göre hesaplansaydı 515,34 TL olacaktı.

Üstelik AGİ ve bu gibi konularda en yetkili merci olan Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı net asgari ücretin hesaplamasını AGİ ekleyerek yapmasına rağmen Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı’na bağlı Özürlü ve Yaşlı Hizmetleri Genel Müdürlüğü’nün bu hesaplamasının geçerli bir dayanağının olmadığı kanaatindeyiz.

Aşağıda paylaştığımız Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı sitesinden de görüleceği gibi net asgari ücret asgari geçim indirimi eklenerek belirtilmiştir.

SYDV’lere genelge gönderildi

Daha önce yazdığımız Evde Bakım Maaşları Da SYDV’ye Geçecek adlı yazımızda 2022 maaşlarında olduğu gibi engelli yakınlarına verilen evde bakım maaşlarının da Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Vakıfları’na geçeceğini bildirmiştik. 4 Şubat 2013 tarihinde Sosyal Yardımlar Genel Müdürlüğü tarafından Türkiye’deki tüm SYDV’lere gönderilen “Evde Bakım Aylığı Değerlendirme Çalışması” konulu gengelge ile bu durum resmiyet kazanmış oldu.

saglik-bakanligi

Yayınlanan genelgede açıklandığı üzere evde bakım aylıklarının değerlendirilmesi için SYDV’ler tarafından 15 Şubat 2013 tarihine kadar sorumlu oldukları bölgede bulunan evde bakım maaşı alan kişilere sosyal incelemeler gerçekleştirilecektir. Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı bu uygulama ile mevcut evde bakım maaşı alanlara yönelik yürütülen yardım programını değerlendirmeyi ve yeni yardım programları ile ölçütleri geliştirmeyi hedefliyor. Uygulamayı evde bakım maaşlarının SYDV’lere geçirilmesinin bir ön çalışması olarak düşünebiliriz. Yapılacak bu ön çalışmadan elde edilecek verilere göre işlemlerin ne yönde revize edileceği ve SYDV’ler için uygulanabilirliği kararlaştırılacak. Ayrıca bu uygulama 2022 maaşı ve evde bakım maaşlarının birleştirilmesine yönelik bir örneklem çalışması niteliğinde. Oluşturulmuş formlar sahada sınanarak eksik ve yanlış olan kısımlar değerlendirilerek neler yapılması gerektiği tartışılacak.

Yapılacak bu ön değerlendirme tüm evde bakım maaşı alanları kapsamayacak. Her il ve ilçedeki SYDV tarafından ne kadar kişinin bu kapsamda değerlendirileceği kontenjanlar ile belirlenmiş durumda. Yani bir ilçe için 5 kişilik bir kontenjan var ise o ilçedeki SYDV tarafından 5 tane evde bakım maaşı faydalanıcısı değerlendirmeye alınacak.

2022 maaş yönetmeliği yayınlandı

19.12.2012 tarihli 2022 Sayılı Kanun ile Bağlanan Aylıklara İlişkin Usul ve Esaslar Genelgesi’inde de belirtildiği gibi Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı, Sosyal Yardımlar Genel Müdürlüğü tarafından yapılan yeni 2022 maaşı yönetmeliği çalışmaları sürmektedir. 2022 maaşı için yeni yönetmelik çıkana kadar eski yönetmeliğin hükmü devam edecektir.

Not: Yeni yönetmelik 25 Ocak 2013 tarihli resmi gazetede yayınlandı!

2022-maasi

Genelgede durum aynen şu şekilde geçmektedir: “Muhtaçlık kararları ile ilgili olarak, mevzuat çalışmalara tamamlanana kadar mevcut Yönetmelik esaslarına göre karar verilecek olup Mütevelli Heyetinin kararları sistem tarafından Genel Müdürlüğe iletilecek ayrıca yazışma yapılmayacaktır.” Bu paragraftan da anlaşıldığı üzere yeni 2022 yönetmeliği için çalışmaların devam ettiği, yeni yönetmelik yayınlanana kadar muhtaçlık kararlarında eski yönetmelik esaslarına göre karar verileceği bilgisi verilmiştir.

Şu an için devam eden 2022 maaşı yönetmeliği mevzuat çalışmaları çok yakın zamanda tamamlanıp yeni yönetmelik kısa bir süre içinde çıkarılmış olacaktır. Bu hususta yeni 2022 maaşı yönetmeliğin bir kaç ay içinde tamamlanacağını düşünüyoruz. Yeni yönetmeliğin tamamlanması akabinde eski GİB ve SGK yönetmeliği yürürlükten kalkacak yeni SYGM yönetmeliği yürürlüğe girecektir. Bundan sonra da 2022 maaşı ile ilgili tüm iş ve işlemler yeni yönetmelik hükümlerine göre tesis edilecektir.

2022 maaşı için yeni yönetmelik yayınlandığı anda sitemizde yer alacaktır.